Ομιλία στο 5th Athens Investment Forum

Κυρίες και κύριοι,

Θα ήθελα να ευχαριστήσω για την πρόσκληση αλλά και για την ευκαιρία που μου δίνετε να παρουσιάσω την οπτική αλλά και τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ για την ελληνική οικονομία.

Είναι δεδομένο ότι σε μια εποικοδομητική συζήτηση δεν συμβάλλει ούτε η καταστροφολογία  αλλά ούτε και η δημιουργία μιας πλασματικής εικόνας.

Aντίθετα, πρέπει να μιλάμε με στοιχεία.

Η ενεργειακή κρίση καθώς και οι γεωπολιτικές εξελίξεις τροφοδοτούν πολλαπλές επιβαρύνσεις και δυσμενή σενάρια.

Δεν συμμερίζομαι την καλλιέργεια κλίματος τεχνητής αισιοδοξίας στο οποίο έχει αποδοθεί η κυβέρνηση.

Ούτε τη μόνιμη επωδό ότι για όλα φταίει πάντα κάποιος άλλος.

Πόσο μάλλον την απόκρυψη στοιχείων και των πραγματικών προβλημάτων.

Όλοι συμφωνούμε ότι θα πρέπει να ανακτηθεί η επενδυτική βαθμίδα.

Αναρωτιέμαι όμως τι αντίκρισμα θα έχει από μόνη της η επενδυτική βαθμίδα σε μια χώρα που δεν παράγει, σε μια χώρα με χαμηλούς μισθούς, σε μια χώρα που δεν επενδύει στο ανθρώπινο κεφάλαιο, σε μια χώρα που το τραπεζικό σύστημα αδυνατεί να χρηματοδοτήσει την πραγματική οικονομία.

Η επενδυτική βαθμίδα πρέπει να συμβαδίζει με τη δυναμική της εθνικής μας οικονομίας  και τέτοια δυναμική σήμερα δεν υπάρχει.

Οι ρυθμοί ανάπτυξης με τους οποίους θα κλείσει το 2022 είναι αποτέλεσμα της καλής πορείας του τουρισμού.

Τι έχουμε κάνει όμως ως χώρα για να αλλάξουμε το μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης, να το καταστήσουμε βιώσιμο, ανταγωνιστικό και κυρίως ανθεκτικό στη νέα εποχή;

Δυστυχώς δεν υπάρχει τέτοιο σχέδιο και αυτό δεν προοιωνίζει τίποτα θετικό.

Ιδιαίτερα σε μια χώρα με υψηλό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, με χαμηλή έως ανύπαρκτη παραγωγική βάση.

Ιδιαίτερα σε μια συγκυρία που η ενεργειακή κρίση, ο πληθωρισμός και η άνοδος των επιτοκίων μεγενθύνουν αυτές τις αδυναμίες.

Η κυβέρνηση μιλάει για αύξηση των επενδύσεων και των άμεσων ξένων επενδύσεων.

Στην πραγματικότητα υπάρχουν δύο δεδομένα που επιμελώς αποκρύπτει.

Το ένα είναι ότι η μικρή αύξηση των επενδύσεων δεν αντανακλάται στο ΑΕΠ, αφού η αφετηρία πχ των άμεσων ξένων επενδύσεων είναι πολύ χαμηλή.

Το δεύτερο είναι ότι το είδος και το εύρος αυτών των επενδύσεων. Είναι επενδύσεις σε παραγωγικές μονάδες που όλοι θα θέλαμε ή επενδύσεις στο real estate και κόκκινα δάνεια; Μάλλον το δεύτερο.

Ποιες από αυτές τις επενδύσεις συνδέονται με τεχνολογία υψηλής έντασης που δίνει υψηλή προστιθέμενη αξία; Σχεδόν καμία.

Και μιας και μιλάμε για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, που είναι αναγκαίος για την οικονομία, το κράτος και το σύνολο της χώρας, θα πρέπει να δούμε και να πούμε την αλήθεια:

Παρά τα βήματα προόδου που έχουν γίνει, η Ελλάδα είναι ουραγός σε όλες σχεδόν τις συγκριτικές κατατάξεις με τις άλλες χώρες.

Η Ελλάδα βρίσκεται στην 25^η θέση στην Ε.Ε. στις δράσεις ψηφιακής σύγκλισης, σύμφωνα με μελέτη του ΣΕΒ.

Στην τελευταία θέση σε ό,τι αφορά τις ηλεκτρονικές δημόσιες διαδικασίες

25^η στους 27 σύμφωνα με τον δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI)

22^η στη συνδεσιμότητα με 9% ευρυζωνικές συνδέσεις 100Mbps έναντι 41% μέσου ευρωπαϊκού όρου

22^η στην ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας στις επιχειρηματικές δραστηριότητες

26^η στην Ευρωπαϊκή Ένωση στην αξιολόγηση ψηφιακών υπηρεσιών στο δημόσιο.

Σημαντική η υστέρηση και στα ζητήματα κυβερνοασφάλειας, αφού οι κυβερνοεπιθέσεις αυξήθηκαν 64% στην Ελλάδα το 3^ο τρίμηνο του 2022, ενώ παραβιάστηκε η ασφάλεια ακόμα και του επίσημου παρόχου ψηφιακών υπηρεσιών gov.gr

Η Ελληνική Ένωση Τραπεζών υπολόγισε πρόσφατα 175 εκατ. ευρώ ετησίως τη λεία χάκερ τραπεζικών λογαριασμών.

Γίνεται λοιπόν, αντιληπτό, ότι πρέπει να τρέξουμε και όχι να θριαμβολογούμε γιατί βαδίζουμε γρηγορότερα.

Κυρίες και κύριοι,

Το γεγονός ότι το εμπορικό μας ισοζύγιο παρουσιάζει ένα μεγάλο και σημαντικό έλλειμμα που το 2021 έκλεισε σχεδόν στο 6% και αυξήθηκε 3,5 δις το 1^ο εξάμηνο του 2022 είναι από μόνο του ανησυχητικό, αν ανατρέξουμε στο 2009.

Αυτό αποτυπώνεται και στους τελευταίους προϋπολογισμούς: η ελληνική οικονομία δεν έχει παραγωγική βάση, στηρίζεται στις εισαγωγές, οι οποίες αυξάνονται και λόγω των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Και το διεθνές περιβάλλον, η άνοδος των επιτοκίων, η ενεργειακή κρίση και ο πληθωρισμός επιδεινώνουν την εικόνα.

Κατά δεύτερο λόγο , το γεγονός ότι όλοι οι αντικειμενικοί εκτιμητές και οικονομικοί αναλυτές μιλούν για αναιμική ανάπτυξη της τάξης του 1 ή 2% τα επόμενα χρόνια, δεν δημιουργεί συνθήκες αισιοδοξίας.

Ιδιαίτερα για μια χώρα που έχασε το 25% του ΑΕΠ τα προηγούμενα χρόνια και πρέπει να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα, την ίδια στιγμή που έχει να αντιμετωπίσει τον υψηλό πληθωρισμό και την ενεργειακή εξάρτηση.

Η κυβέρνηση χρησιμοποιεί τον πληθωρισμό για να αυξήσει τα φορολογικά έσοδα από τους έμμεσους φόρους.

Μεσοπρόθεσμα, βέβαια ,και ίσως πολύ πιο σύντομα από ότι περιμένουμε,  αυτό θα εξελιχθεί σε μπουμερανγκ , αφού θα έχει αρνητικές συνέπειες στην κατανάλωση .

Από εκεί και πέρα μια αύξηση του κόστους δανεισμού και μια διεύρυνση της απόδοσης των ελληνικών ομολόγων, που ήδη αρχίζει να προδιαγράφεται θα δυσκολέψει ακόμα περισσότερο την κατάσταση.

Και φυσικά σε συνδυασμό με το πολύ υψηλό ιδιωτικό χρέος που φτάνει τα 270 δις ευρώ, μια βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλια της οικονομικής σταθερότητας και της κοινωνικής συνοχής.

Ενώ, όμως, η Ελλάδα ενώ θα μπορούσε να αξιοποιήσει παραγωγικά την ευκαιρία που λέγεται Ταμείο Ανάκαμψης, αυτό δεν συμβαίνει.

Και δεν συμβαίνει με ευθύνη της κυβέρνησης , που αντί να αξιοποιήσει τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης για να δημιουργήσει μια νέα παραγωγική βάση για τη χώρα και μια εξωστρεφή και εξαγωγική οικονομία, περιορίζεται στην απορρόφηση και διαχείριση από μετρημένους στα δάχτυλα επιχειρηματικούς ομίλους.

Μας είχαν πει ότι το σχέδιο Ηρακλής μαζί με την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης θα οδηγήσει στην αύξηση των δανείων από την πλευρά του τραπεζικού τομέα.

Βλέπει κανείς να συμβαίνει κάτι τέτοιο;

Πάνω από το 90% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της χώρας είναι αποκλεισμένες από κάθε μορφή τραπεζικού δανεισμού, με ή χωρίς την εγγύηση του Ελληνικού δημοσίου.

Το ΠΑΣΟΚ , κυρίες και κύριοι, έχει επιλέξει να μιλάει με προτάσεις που έχουν θετικό πρόσημο για την ανάπτυξη της οικονομίας.

Ανάπτυξη όχι για τους λίγους, γιατί μια τέτοια ανάπτυξη δεν είναι βιώσιμη.

Στην κατεύθυνση μιας βιώσιμης ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας που θα διαχέεται σε όλους, το ΠΑΣΟΚ προτείνει:

-Ένα νέο σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης που θα βασίζεται στην μεταποίηση και τον πρωτογενή τομέα, θα εξελίξει τις τουριστικές υπηρεσίες και θα δίνει έμφαση στην εγχώρια προστιθέμενη αξία.

Με επιδότηση και ενίσχυση παραγωγικών επενδύσεων που στηρίζονται στην καινοτομία και την υψηλή τεχνολογία, δημιουργούν νέες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, με προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας.

-Πολιτικές  εκσυγχρονισμού και ψηφιοποίησης με καινοτομία και εξωστρέφεια για τους τομείς της μεταποίησης, του πρωτογενούς τομέα, του τουρισμού, του πολιτισμού.

– Ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου, με ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων και προσανατολισμό της εκπαίδευσης προς το παραγωγικό και επιχειρηματικό μοντέλο και της κάθε περιοχής

-Στοχευμένες φορολογικές ελαφρύνσεις σε παραγωγικές ενεργειακές επενδύσεις.

-Εξορθολογισμό ενεργειακού κόστους, μη μισθολογικού κόστους και κόστους δανεισμού για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων

-Σεβασμό στον εργαζόμενο, μέσα από σταθερές θέσεις εργασίας και αξιοπρεπείς αμοιβές

Η αναπτυξιακή διαδικασία όμως συνδέεται με ένα ευρύ πλέγμα μεταρρυθμίσεων στο κράτος και τη δημόσια Διοίκηση που προωθούν τη διαφάνεια, την αξιοκρατία και περιορίζουν τη γραφειοκρατία .

Γιατί η αδιαφάνεια, η διαφθορά και η γραφειοκρατία υπονομεύουν την ανάπτυξη και τις επενδύσεις.

Εμείς στο ΠΑΣΟΚ πιστεύουμε ότι χρειάζεται τόλμη, φαντασία και δημιουργικότητα στο σχεδιασμό και στην άσκηση οικονομικής πολιτικής.

Χρειάζεται ένα νέο περιεχόμενο διακυβέρνησης που θα ενώνει τις δημιουργικές δυνάμεις της οικονομίας αλλά και  την κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς και δεν θα σπρώχνει κανένα στο περιθώριο.

Γιατί χρέος και στόχο όλων των πολιτικών φορέων πρέπει να αποτελεί η βιώσιμη ανάπτυξη, η δίκαιη συμμετοχή στα σύγχρονα αγαθά και η ανάκτηση της ελπίδας και της αισιοδοξίας για τη νέα γενιά.